Tem.23
Su Pompası
Pompa nedir?
Sıvıya enerji veren makinalar. Bir tahrik motorundan alınan mekanik enerjiyi pompa içinden geçen sıvıya aktarırlar. Genel olarak, pompalar sıvıların basıncını ve toplam enerjisini arttırarak, bir yerden diğer bir yere nakil imkanını sağlar. Soğutma sularının daimi devrinin sağlanması, bir otomobilde benzin basılması, yağ sevki ve radyatör suyunun devrettirilmesi, bir kalorifer tesisatının suyunun devridaim olması, bir buhar kazanına besleme suyu basılması, şehir ve kasabalarda akarsuyun ve içme suyunun temini gibi sıvıların ve büyük su kütlelerinin bir ortamdan diğer bir ortama nakli için kullanılan endüstrinin, sanayi ve zirai sektörün en büyük ihtiyaçlarından birisi pompalardır. Tatbikatta ihtiyaçların özelliklerine göre çeşitli pompa tipleri kullanılmaktadır. Genel olarak iki grupta toplanır:
1. Hacimsel pompalar grubunda:
a) Pistonlu pompalar,
b) Dişli pompalar,
c) Paletli pompalar,
d) Diyaframlı pompalar vardır.
b) Dişli pompalar,
c) Paletli pompalar,
d) Diyaframlı pompalar vardır.
2. Santrifüj pompalar grubunda ise;
a) Salyangozlu pompalar,
b) Difüzörlü (kademeli) pompalar,
c) Derinkuyu pompaları mevcuttur.
b) Difüzörlü (kademeli) pompalar,
c) Derinkuyu pompaları mevcuttur.
Hacimsel pompalarda, enerji, sıvıya bir hacim içerisinde hareket eden bir yüzey tarafından hacmin daraltılması suretiyle tatbik edilen bir basınç vasıtası ile ve kesikli olarak devredilir.
Santrifüj pompalarda ise, enerji, sıvıya bir eksen etrafında dönen tek veya belli adetteki kanatlarla bir çark tarafından kinetik enerji şeklinde ve sürekli olarak devredilir. Bu kinetik enerji, sıvı çarkı terk ettikten sonra, yayıcı sabit difüzör kanatları veya salyangoz içerisinde basınç enerjisi şekline döndürülebilir.
Santrifüj pompalarda çark bir mil üzerine monte edilmiş olup, sıvıya devir gereken enerjiyi bu milden alır. Mil, rulman yatakları üzerine mesnetlenmiştir. Bir kaplin kavrama ile tahrik motoruna bağlıdır. Mil ile pompa gövdesi arasında bırakılması mecburi olan boşluklar arasından sıvının dışarıya sızmaması için salmastra tertibatı kullanılır.
Pistonlu pompalar: Pistonlu pompalarda ana prensip, bir silindir içerisinde bir pistonun ileri ve geri hareketidir. Emme ve basma periyodlarına göre faal duruma geçen subaplar mevcuttur. Pistonlu pompanın basacağı sıvı miktarı (debi) pompanın strok hacmiyle devir adedinin çarpımına bağlı bir değerdir. Pistonlu pompalar, yüksek binaların her katına su temini için ve zirai ilaçlama motorlarında en çok kullanılır.
